KẾ HOẠCH

XÂY DỰNG VÀ NHÂN RỘNG MÔ HÌNH QUẢN LÝ SỨC KHỎE CÂY TRỒNG TỔNG HỢP (IPHM) TRONG SẢN XUẤT LÚA, CÂY ĂN TRÁI VÀ RAU MÀU TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ CẦN THƠ GIAI ĐOẠN 2023 - 2030

Căn cứ Quyết định số 150/QĐ-TTg ngày 28 tháng 01 năm 2022 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Quyết định số 3592/QĐ-BNN-BVTV ngày 23 tháng 9 năm 2022 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc phê duyệt Kế hoạch hành động thúc đẩy ứng dụng quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM) trên cây trồng chủ lực ở Việt Nam giai đoạn 2022 - 2030. Ủy ban nhân dân thành phố ban hành Kế hoạch Xây dựng và nhân rộng mô hình quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM) trong sản xuất lúa, cây ăn trái và rau màu trên địa bàn thành phố Cần Thơ giai đoạn 2023 - 2030, với nội dung cụ thể như sau:

I. MỤC ĐÍCH YÊU CẦU

1. Mục đích

Tạo sự thống nhất trong nhận thức và hành động trong toàn ngành và xã hội về IPHM để góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu chủ yếu của ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn giai đoạn 2021 - 2030.

Xác định các hoạt động cụ thể, cần ưu tiên thực hiện để thúc đẩy ứng dụng IPHM trên cây trồng chủ lực trên địa bàn thành phố.

2. Yêu cầu

Trên cơ sở kế hoạch của thành phố, ngành nông nghiệp địa phương xây dựng kế hoạch chi tiết, cụ thể cho từng vùng, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan để thúc đẩy ứng dụng IPHM trên địa bàn thành phố, góp phần thực hiện Chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021-2030.

Thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, giám sát, kịp thời tháo gỡ những khó khăn vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện kế hoạch, kịp thời điều chỉnh những nội dung không phù hợp, nhân rộng các mô hình, cách làm hay, đồng thời làm tốt công tác thi đua khen thưởng.

II. MỤC TIÊU

1. Mục tiêu chung

Đẩy mạnh ứng dụng quản lý sức khỏe cây trồng, tổng hợp IPHM nhằm chủ động phòng, chống sinh vật gây hại (SVGH) cây trồng, giảm chi phí đầu vào, giảm hóa chất độc hại, giảm phát thải khí nhà kính, tăng năng suất, chất lượng sản phẩm, hiệu quả sản xuất, đảm bảo an toàn thực phẩm, bảo vệ môi trường, thích ứng biến đổi khí hậu.

2. Mục tiêu cụ thể đến năm 2030

a) Trên 80% số xã có đội ngũ nông dân nòng cốt có hiểu biết, kỹ năng và ứng dụng hiệu quả IPHM.

b) Đào tạo giảng viên, hướng dẫn viên

- Trên địa bàn thành phố có ít nhất 05 giảng viên IPHM quốc gia, 20 giảng viên IPHM cấp thành phố.

- Mỗi xã có ít nhất 02 hướng dẫn viên IPHM cộng đồng và 05 nông dân IPHM nòng cốt.

c) 70% diện tích cây ngô, cây công nghiệp và 90% diện tích lúa, rau màu, cây ăn quả, hoa, cây cảnh ứng dụng IPHM.

d) Trên 90% số xã thực hiện thu gom bao gói thuốc BVTV sau sử dụng đúng theo quy định.

II. NHIỆM VỤ, GIẢI PHÁP

1. Tuyên truyền nâng cao nhận thức IPHM

a) Ứng dụng công nghệ số trong công tác truyền thông, nâng cao nhận thức và trách nhiệm cho các cấp, các ngành và cộng đồng biết về IPHM thông qua xây dựng sản phẩm truyền thông:

- Xây dựng ấn phẩm truyền thông - Chuyên đề nhằm đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền về chương trình quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM) trên lúa, rau màu và cây ăn trái của thành phố. Mỗi năm thực hiện 02 chuyên đề. Tổng thực hiện 14 chuyên đề trong 07 năm.

- Tổ chức hội thi nông dân áp dụng IPHM giỏi nhằm tạo sự hứng khởi trong sản xuất thông qua áp dụng IPHM. Đồng thời, tạo điều kiện cho nông dân được học tập trao đổi kinh nghiệm lẫn nhau giữa nông dân với nông dân, giữa nông dân với nhà khoa học, giữa nông dân với chuyên gia,... Mỗi năm thực hiện 01 cuộc, 100 người/cuộc; 02 ngày/cuộc. Tổng thực hiện 02 cuộc trong năm 2024 và 2027.

- Hàng năm, tổ chức tham quan học tập chia sẻ kinh nghiệm áp dụng IPHM và trong sản xuất trồng trọt, tạo điều kiện giúp nông dân trao đổi chia sẻ kinh nghiệm lẫn nhau, giữa nông dân với nông dân, giữa nông dân với nhà khoa học, giữa nông dân với chuyên gia,... Mỗi năm thực hiện 01 cuộc, 50 người/cuộc, 03 ngày/cuộc. Tổng thực hiện 07 cuộc trong 07 năm.

b) Xây dựng, phổ biến các mô hình sinh hoạt cộng đồng phù hợp để người sản xuất chia sẻ kinh nghiệm, tương tác các chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp,... nhằm nâng cao nhận thức, kỹ năng ứng dụng IPHM và khả năng tiếp cận thị trường.

- Mô hình sinh hoạt cộng đồng, chia sẻ kinh nghiệm sản xuất giữa nông dân, chuyên gia, nhà khoa học và doanh nghiệp: Nông dân, chuyên gia, nhà khoa học và doanh nghiệp cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm, tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn trong áp dụng kỹ thuật sản xuất của chương trình quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM) để nâng cao kiến thức và kinh nghiệm thực tế cho nông dân, giúp nông dân mạnh dạn, tự tin trong quá trình áp dụng vào thực tế sản xuất. Mỗi năm thực hiện 03 mô hình trong suốt mùa vụ của cây trồng tại các quận/huyện, 30 người/mô hình; 03 ngày/mô hình. Tổng thực hiện 21 mô hình trong 7 năm.

- Mô hình sinh hoạt cộng đồng ứng dụng IPHM gắn với bảo quản chế biến và tiêu thụ, giúp nông dân nâng cao kiến thức và kinh nghiệm ứng dụng nội dung quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp IPHM, bảo quản chế biến và tiêu chuẩn, thông tin của các thị trường tiêu thụ sản phẩm, tạo điều kiện cho nông dân tham gia nhiều khâu hơn trong hoạt động sản xuất. Mỗi năm thực hiện 03 mô hình trong suốt mùa vụ của cây trồng tại các quận/ huyện, 30 người/mô hình; 03 ngày/mô hình. Tổng thực hiện 21 mô hình trong 7 năm.

2. Xây dựng tài liệu hướng dẫn về IPHM

Hướng dẫn xây dựng và thực hiện mô hình IPHM gắn với nông nghiệp sinh thái; mô hình nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp tuần hoàn, nông nghiệp thích ứng biến đổi khí hậu; mô hình cộng đồng ứng dụng IPHM trên diện rộng thông qua các sản phẩm: Poster, tờ bướm,... Mỗi năm in 100 poster và 500 tờ bướm, in tổng số 700 poster, 3.500 tờ bướm trong 07 năm để tuyên truyền cho tất cả nông dân biết đến và cùng thực hiện chương trình này.

3. Đào tạo, tập huấn, phát triển nguồn nhân lực trong lĩnh vực IPHM

Đào tạo, phát triển lực lượng giảng viên cấp thành phố cho các cơ quan chuyên môn cấp thành phố, huyện, hướng dẫn viên cộng đồng và lực lượng nông dân nòng cốt cho cấp xã.

a) Đào tạo giảng viên IPHM cấp thành phố: Tổ chức tập huấn cho các đối tượng là các giảng viên TOT-IPM lên TOT-IPHM, các giảng viên nông dân IPM trước đây, theo nội dung chương trình tập huấn cho giảng viên chính (TOT- IPHM) của Trung tâm BVTV phía Nam và có cập nhật các chuyên đề phù hợp với yêu cầu trong tình hình thực tế, nhằm nâng cao năng lực, kiến thức kết hợp thực hành cho các giảng viên TOT-IPM lên TOT-IPHM để đảm bảo nguồn giảng viên đủ khả năng và trình độ tập huấn hướng dẫn nông dân các kiến thức về quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM) trên địa bàn thành phố Cần Thơ. Mỗi năm thực hiện 02 lớp tập huấn tại thành phố Cần Thơ với thời gian tập huấn 01 lớp/vụ lúa, 30 người/ lớp. Tổng thực hiện 04 lớp trong 02 năm 2024 và năm 2025.

b) Tập huấn IPHM cho nông dân nòng cốt: Tổ chức tập huấn cho các đối tượng là cán bộ kỹ thuật cấp xã, huyện, thành phố, theo nội dung chương trình tập huấn IPHM của Trung tâm BVTV phía Nam và có cập nhật các chuyên đề phù hợp với yêu cầu trong tình hình thực tế. Mỗi năm thực hiện 02 lớp tập huấn tại các xã/phường trên địa bàn thành phố Cần Thơ, 06 ngày/lớp, 30 người/ lớp. Tổng thực hiện 10 lớp trong 05 năm (năm 2024 - 2028).

c) Tập huấn IPHM cho nông dân: Tổ chức tập huấn cho các đối tượng là thành viên của các THT/HTX, cánh đồng lớn, theo nội dung chương trình tập huấn IPHM của Trung tâm BVTV phía Nam có cập nhật các chuyên đề, điều chỉnh thời gian tập huấn, giúp nông dân hiểu rõ hơn, nắm chắc cơ sở khoa học, mạnh dạn, tự tin ứng dụng chương trình quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM) vào phục vụ sản xuất lúa, cây ăn trái và rau màu. Mỗi năm tổ chức 50 lớp/lúa, 30 lớp/cây ăn trái, 05 lớp/rau màu tại các xã/phường/thị trấn trên địa bàn thành phố Cần Thơ, với thời gian tập huấn 06 ngày/lớp (lúa và cây ăn trái) và 04 ngày/lớp (cây rau màu), 30 người/lớp. Tổng thực hiện 595 lớp/7 năm.

d) Phối hợp các trường đại học, cao đẳng đưa nội dung chương trình quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp IPHM vào chương trình giảng dạy, đặc biệt là sinh viên ngành nông nghiệp giúp các bạn có định hướng tốt trong tư duy ngành học cũng như hỗ trợ cho hoạt động sản xuất trồng trọt của gia đình. Mỗi năm thực hiện 01 lớp tại các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn thành phố Cần Thơ, thời gian và quy mô thực hiện theo tín chỉ đào tạo và số lượng sinh viên của lớp. Tổng thực hiện 07 lớp trong 07 năm.

4. Xây dựng và nhân rộng các mô hình ứng dụng IPHM trong sản xuất

Xây dựng và nhân rộng các mô hình cộng đồng ứng dụng IPHM gắn sản xuất với bảo quản, chế biến và tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.

- Mô hình trình diễn ứng dụng IPHM gắn sản xuất với bảo quản, chế biến và tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu trên lúa, rau màu và cây ăn trái: Mỗi năm thực hiện 39 mô hình (20 mô hình/lúa, 15 mô hình/cây ăn trái, 04 mô hình/rau); quy mô 02 ha/mô hình lúa, 01 ha/mô hình cây ăn trái, 0,1 ha/mô hình rau trong suốt mùa vụ của cây trồng tại các quận/ huyện. Tổng thực hiện 273 mô hình trong 07 năm. Các nội dung gồm:

+ Hướng dẫn nông dân áp dụng quy trình sản xuất nông nghiệp tuần hoàn, thực hiện tốt nội dung chương trình quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM) để nâng cao kinh nghiệm thực tế cho nông dân. Giúp nông dân mạnh dạn, tự tin trong quá trình áp dụng vào thực tế đồng ruộng của mình và tuyên truyền, vận động những nông dân khác cùng thực hiện.

+ Chọn điểm thực hiện mô hình: Chủ ruộng/chủ vườn: Nhiệt tình, ham học hỏi, tuân thủ quy trình thực hiện, là nông dân nòng cốt, có uy tín, có trách nhiệm và có khả năng, tuyên truyền vận động nông dân khác thực hiện theo mình.

+ Tổ chức hội thảo đầu bờ vào cuối vụ nhằm phổ biến kết quả và nhân rộng mô hình IPHM cho nông dân trồng lúa, cây ăn trái và rau màu cùng nhau ứng dụng chương trình.

- Xây dựng và nhân rộng mô hình "Nông dân hướng dẫn nông dân", những nông dân đã được tham gia sẽ hướng dẫn cho những nông dân chưa được tham gia lớp cùng nhau ứng dụng tốt chương trình IPHM thực tế trên đồng ruộng. Phấn đấu đến năm 2030 có 90% diện tích sản xuất lúa, cây ăn trái và rau màu ứng dụng IPHM. Mỗi năm thực hiện 02 mô hình tại các quận/huyện, mỗi mô hình 30 người tham gia với 03 lần được tập huấn theo suốt mùa vụ của cây trồng. Tổng thực hiện 14 mô hình trong 07 năm.

- Tổ chức hội thảo - hội nghị triển khai/sơ kết/tổng kết liên kết sản xuất và tiêu thụ nhằm thông tin tuyên truyền và thu hút doanh nghiệp tham gia đầu tư liên kết sản xuất nông nghiệp tập trung, quy mô lớn, giới thiệu sản phẩm nông nghiệp an toàn, chất lượng. Mỗi năm thực hiện 02 cuộc tại các quận/huyện, 50 người/cuộc, 01 cuộc/ngày. Tổng thực hiện 14 cuộc trong 07 năm.

- Hội nghị sơ kết 3 năm thực hiện Kế hoạch và phát động phong trào ứng dụng IPHM giai đoạn 2023 - 2030: Nhằm đánh giá lại tình hình thực hiện kế hoạch, những thuận lợi, khó khăn trong quá trình thực hiện kế hoạch, rút kết kinh nghiệm để thực hiện kế hoạch những năm sau tốt hơn. Tổ chức 01 cuộc tại thành phố Cần Thơ vào năm 2027, 80 người/cuộc, 01 cuộc/ngày.

- Hội nghị tổng kết thực hiện kế hoạch Xây dựng và nhân rộng mô hình quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM) trong sản xuất lúa, cây ăn trái và rau màu trên địa bàn thành phố Cần Thơ giai đoạn 2023 - 2030: Nhằm đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch sau quá trình triển khai thực hiện. Từ đó rút ra bài học kinh nghiệm để những kế hoạch mới được xây dựng, thực hiện đạt kết quả tốt nhất. Tổ chức 01 cuộc tại thành phố Cần Thơ vào năm 2030, 80 người/cuộc, 01 cuộc/ngày.

5. Rà soát bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách thúc đẩy ứng dụng IPHM

Rà soát, đề xuất cơ chế, chính sách, các nội dung nhằm huy động các nguồn lực đầu tư để phát triển và duy trì đội ngũ hướng dẫn viên cộng đồng, nông dân nòng cốt và hỗ trợ các hoạt động IPHM tại cơ sở.

III. ĐỊA ĐIỂM VÀ THỜI GIAN THỰC HIỆN

- Địa điểm thực hiện: Trên địa bàn thành phố.

- Thời gian thực hiện: Từ năm 2023 - 2030.

IV. KINH PHÍ THỰC HIỆN

1. Kinh phí thực hiện Kế hoạch do ngân sách địa phương đảm bảo theo quy định (chi đầu tư phát triển, chi thường xuyên).

2. Kinh phí lồng ghép từ các chương trình, dự án có liên quan.

3. Kinh phí tự có của các tổ chức kinh tế - xã hội; huy động các nguồn lực tài chính hợp pháp từ các nhà tài trợ, tổ chức, doanh nghiệp trong và ngoài nước.

V. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

a) Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, Ủy ban nhân dân quận, huyện, triển khai thực hiện Kế hoạch này. Hàng năm xây dựng dự toán chi tiết thực hiện Kế hoạch gửi Sở Tài chính thẩm định.

b) Chỉ đạo các cơ quan chuyên môn thuộc sở thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ quản lý, giám sát quá trình ứng dụng IPHM trên cây trồng.

c) Phối hợp với cơ quan, đơn vị có liên quan tổ chức phổ biến, tuyên truyền, nâng cao nhận thức về ứng dụng IPHM trên cây trồng cho nông dân, doanh nghiệp biết, áp dụng.

d) Theo dõi, đôn đốc các sở, ban, ngành và các địa phương trong việc triển khai thực hiện Kế hoạch này. Định kỳ hàng năm tổng kết, đánh giá tình hình thực hiện và kết quả thực hiện kế hoạch, gửi báo cáo về Cục Bảo vệ thực vật tổng hợp theo quy định.

2. Sở Tài chính

Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thẩm định dự toán kinh phí; cân đối, bố trí kinh phí triển khai thực hiện Kế hoạch này.

3. Sở Thông tin và Truyền thông

Hướng dẫn, chỉ đạo các cơ quan thông tấn, báo chí hoạt động trên địa bàn tỉnh và hệ thống thông tin cơ sở thông tin, tuyên truyền Kế hoạch; đồng thời, thông tin, tuyên truyền các mô hình ứng dụng IPHM, nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp tuần hoàn và các mô hình ứng dụng IPHM trong các chuỗi sản xuất nông sản hàng hóa chủ lực của thành phố phục vụ tiêu thụ trong nước và xuất khẩu; hiệu quả mang lại của việc ứng dụng IPHM vào sản xuất tại địa phương.

4. Báo Cần Thơ, Đài Phát thanh và Truyền hình thành phố

Nghiên cứu tăng thời lượng, đa dạng hóa các hình thức thông tin, tuyên truyền về ứng dụng IPHM trên cây trồng; kịp thời đưa tin biểu dương những cá nhân, tổ chức điển hình trong việc ứng dụng IPHM vào sản xuất tại địa phương.

5. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố và các tổ chức chính trị - xã hội thành phố

a) Tăng cường công tác tuyên truyền, nhằm nâng cao nhận thức cho đoàn viên, hội viên và các tầng lớp Nhân dân về mục đích, ý nghĩa, hiệu quả mang lại việc ứng dụng IPHM vào sản xuất.

b) Phối hợp phát động các phong trào ứng dụng IPHM và sản xuất an toàn gắn với các hoạt động của đoàn thể; tăng cường công tác giám sát của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và cộng đồng đối với ứng dụng IPHM.

c) Xây dựng cuộc vận động nông dân ứng dụng IPHM trên cây trồng, phát hiện và đấu tranh với những hành vi vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm.

6. Ủy ban nhân dân quận, huyện

a) Căn cứ Kế hoạch của Ủy ban nhân dân thành phố và tình hình thực tế của địa phương, xây dựng kế hoạch và bố trí kinh phí hàng năm để triển khai thực hiện các hoạt động thúc đẩy ứng dụng IPHM trên địa bàn và thực hiện các lớp huấn luyện ngắn hạn, dài hạn về áp dụng IPHM vào sản xuất cây trồng chủ lực của địa phương giai đoạn 2023 - 2030.

b) Định kỳ hàng năm tổng kết, đánh giá tình hình và kết quả thực hiện Kế hoạch trên địa bàn. Báo cáo kết quả thực hiện gửi về Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

c) Chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn và Ủy ban nhân dân các xã: Nâng cao năng lực quản lý và phối hợp xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về kinh doanh vật tư nông nghiệp. Đẩy mạnh công tác phối hợp với các tổ chức đoàn thể tăng cường công tác tuyên truyền, vận động, hướng dẫn người dân, doanh nghiệp ứng dụng IPHM trên cây trồng tại địa phương.

Trên đây là Kế hoạch Xây dựng và nhân rộng mô hình quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM) trong sản xuất lúa, cây ăn trái và rau màu trên địa bàn thành phố Cần Thơ giai đoạn 2023 - 2030. Ủy ban nhân dân thành phố yêu cầu các cơ quan, đơn vị có liên quan, Ủy ban nhân dân quận, huyện căn cứ nội dung Kế hoạch tổ chức thực hiện./.