Kính gửi: Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Định

Bộ Y tế nhận được Công văn số 942/BDN ngày 06/11/2024 của Ban Dân nguyện - Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc đề nghị trả lời kiến nghị của cử tri gửi tới trước kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, trong đó có một số kiến nghị của cử tri tỉnh Bình Định.

Bộ Y tế xin trả lời đối với kiến nghị liên quan đến lĩnh vực quản lý của ngành Y tế, cụ thể như sau:

1. Tình trạng sử dụng thuốc lá điện tử trong thanh thiếu niên, đặc biệt là học sinh đang gia tăng nhanh chóng, gây ảnh hưởng tiêu cực đến lối sống, sức khỏe và tương lai của các em. Cử tri nghị Bộ Y tế và cơ quan chức năng triển khai các biện pháp mạnh mẽ nhằm ngăn chặn và xử phạt nghiêm khắc đối với các cơ sở và cá nhân bán thuốc lá điện tử cho trẻ vị thành niên. Đồng thời, cử tri cũng đề nghị nghiên cứu đánh giá toàn diện về tác động và hậu quả của việc sử dụng thuốc lá điện tử, từ đó tổ chức truyền thông hiệu quả trong cộng đồng. Nếu cần thiết, nên xem xét biện pháp quản lý chặt chẽ hoặc cấm sử dụng thuốc lá điện tử để bảo vệ sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là thế hệ trẻ.

Thời gian qua, Bộ Y tế đã nhận được nhiều văn bản từ các đơn vị, tổ chức: Tổ chức Y tế Thế giới, Liên minh kiểm soát thuốc lá Đông Nam Á, Nhịp cầu sức khoẻ Canada, Chiến dịch vì trẻ em không khói thuốc..., một số chuyên gia, nhà khoa học trong nước và quốc tế cung cấp các bằng chứng cho thấy tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, trong đó đặc biệt khuyến nghị mạnh mẽ nên cấm hoàn toàn các sản phẩm này tại Việt Nam.

Thực hiện Kết luận số 2513/KL-UBXH15 ngày 04/5/2024 của Ủy ban Xã hội tại Phiên giải trình trách nhiệm quản lý nhà nước về phòng, chống tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, trong đó giao Bộ Y tế: “Chủ trì phối hợp, nghiên cứu, đánh giá tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng để công bố thông tin chính thức về tác hại của các sản phẩm này”, Bộ Y tế đã hoàn thành “Báo cáo tổng hợp và phân tích các nghiên cứu, báo cáo của quốc tế và trong nước về tác hại của thuốc lá mới, qua đó đề xuất các biện pháp ngăn chặn thuốc lá mới”. Nhóm nghiên cứu thấy rằng việc thực hiện nghiên cứu tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trên người tại Việt Nam là không khả thi, do không thể để trẻ em hoặc người lớn thử nghiệm các sản phẩm có tính chất gây hại và gây nghiện mà Tổ chức Y tế thế giới và nhiều chuyên gia y tế đã cảnh báo, sau đó đối chứng với nhóm chưa sử dụng, do vậy đã thực hiện nghiên cứu dựa trên các tài liệu, nghiên cứu sẵn có, kinh nghiệm của các quốc gia đã cho phép sử dụng các sản phẩm này.

Ngày 29/10/2014, Bộ Y tế đã tổ chức Hội thảo công bố tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng tới các Bộ, ngành, 63 Sở Y tế các tỉnh, thành phố và các cơ quan truyền thông. Đồng thời, Bộ Y tế đã thực hiện đánh giá kỹ lưỡng, đầy đủ, khách quan và khoa học về các tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng tới sức khỏe người sử dụng và tới môi trường xung quanh và đã hoàn thành “Báo cáo đánh giá tác động chính sách cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, quảng cáo thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các sản phẩm thuốc lá mới khác” Kết quả nghiên cứu chính từ hai Báo cáo cho thấy thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng gây ra nhiều tác hại nghiêm trọng đối với sức khỏe, kinh tế, xã hội và môi trường. Cả hai sản phẩm này đều chứa các hóa chất độc hại, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, hô hấp, ung thư, và ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản; gây ra các vấn đề như ngộ độc, tổn thương phổi nghiêm trọng, gia tăng nguy cơ đột quỵ, suy tim và tử vong. Đáng lo ngại, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đang góp phần gia tăng tình trạng nghiện nicotine, đặc biệt ở thanh thiếu niên, và có thể làm trầm trọng thêm các vấn đề xã hội.

Ngày 30/11/2024, tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết về hoạt động chất vấn, trong đó cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển, sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, các loại khí, chất gây nghiện, gây tác hại cho sức khỏe con người từ năm 2025, bảo đảm sức khỏe cộng đồng, trật tự, an toàn xã hội; giao Chính phủ tổ chức thực hiện cụ thể. Về lâu dài, Bộ Y tế sẽ sửa đổi, bổ sung Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá để đưa nội dung này vào Luật bảo đảm tính ổn định trong triển khai thực hiện.

2. Cử tri kiến nghị ban hành văn bản hướng dẫn mới về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Trung tâm y tế cấp huyện, thay thế Thông tư số 07/2021/TT-BYT ngày 27/5/2021 của Bộ Y tế. Hiện nay, các địa phương đang thực hiện việc chuyển giao các trung tâm y tế cấp huyện từ Sở Y tế về trực thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện, do đó cần có hướng dẫn cụ thể để đảm bảo sự thống nhất trong tổ chức, quản lý và triển khai hoạt động của tuyến y tế cơ sở đảm bảo sự liên tục và hiệu quả trong công tác khám, chữa bệnh, phục vụ tốt hơn nhu cầu của Nhân dân.

Ngày 15/11/2024, Bộ Y tế đã ban hành Thông tư số 32/2024/TT-BYT ngày 15/11/2024 của Bộ Y tế hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Trung tâm Y tế huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (thay thế Thông tư số 07/2021/TT-BYT ngày 27/5/2021 của Bộ Y tế)

3. Cử tri kiến nghị Bộ Y tế xem xét bổ sung và mở rộng các dịch vụ y tế, danh mục thuốc điều trị cho đối tượng tham gia bảo hiểm y tế, đặc biệt đối với các bệnh hiểm nghèo và các bệnh có chi phí điều trị cao, tạo điều kiện tốt hơn cho người bệnh được tiếp cận dịch vụ khám và chữa bệnh toàn diện, đảm bảo quyền lợi của người tham gia bảo hiểm y tế, giúp giảm bớt gánh nặng tài chính và nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe.

4. Theo Công văn số 1279/BYT-VPB1 ngày 19/3/2024 của Bộ Y tế về việc trả lời kiến nghị cử tri tỉnh Bình Định sau Kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV, Bộ Y tế thông tin sẽ tiếp tục nghiên cứu để có những hướng dẫn liên quan đến việc quản lý điều trị ngoại trú cho bệnh nhân tâm thần cũng như các đối tượng người bệnh mạn tính khác khi đã được chỉ định, điều trị ổn định ở bệnh viện tuyến trên thì sẽ tiếp tục được theo dõi điều trị tại tuyến cơ sở nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người bệnh. Tuy nhiên cho đến nay, ngành y tế địa phương vẫn chưa nhận được những hướng dẫn nêu trên, nhất là hướng dẫn thực hiện điều trị ngoại trú cho bệnh nhân tâm thần, đây là khó khăn đã và đang ảnh hưởng rất lớn đến người bệnh, người nhà người bệnh, tình hình an ninh trật tự và an sinh xã hội trên địa bàn tỉnh. Cử tri kiến nghị Bộ Y tế sớm có hướng dẫn thực hiện việc quản lý điều trị ngoại trú cho bệnh nhân tâm thần, người bệnh mạn tính khác tại tuyến cơ sở khi đã được chỉ định, điều trị ổn định ở bệnh viện tuyến trên.

a. Về việc mở rộng danh mục dịch vụ y tế và đăng ký khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế ban đầu

Ngày 01/01/2025, Bộ Y tế đã ban hành Thông tư số 01/2025/TT-BYT quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của luật bảo hiểm y tế, trong đó có (1) danh mục 62 bệnh hiếm, bệnh hiểm nghèo không cần giấy chuyển viện, người bệnh vẫn được hưởng 100% mức hưởng bảo hiểm y tế; (2) quy định đăng ký khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế ban đầu, quy định chuyển người bệnh về cơ sở khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế ban đầu.

b. Về việc mở rộng danh mục thuốc

Ngày 16/11/2024, Bộ Y tế đã ban hành Thông tư số 37/2024/TT-BYT quy định nguyên tắc, tiêu chí xây dựng, cập nhật, ghi thông tin, cấu trúc danh mục và hướng dẫn thanh toán đối với thuốc hóa dược, sinh phẩm, thuốc phóng xạ và chất đánh dấu thuộc phạm vi được hưởng của người tham gia bảo hiểm y tế. Căn cứ vào quy định tại Thông tư số 37/2024/TT-BYT, Bộ Y tế đang khẩn trương thực hiện rà soát, sửa đổi, cập nhật Thông tư ban hành danh mục thuốc để bổ sung vào danh mục các thuốc mới, có hiệu quả điều trị cao và đưa ra khỏi danh mục các thuốc không còn phù hợp. Tuy nhiên, việc bổ sung danh mục thuốc, thiết bị y tế, dịch vụ kỹ thuật y tế vào phạm vi được hưởng của người tham gia bảo hiểm y tế cần được xem xét cẩn thận để đảm bảo khả năng chi trả của Quỹ Bảo hiểm y tế.

5. Cử tri kiến nghị: Để góp phần nâng cao hiệu quả phòng bệnh, cần có quy định cụ thể cơ chế hỗ trợ khám sàng lọc định kỳ cho những người có thẻ BHYT, nhằm phát hiện sớm các bệnh lý tiềm ẩn và phòng ngừa bệnh tật, tránh gánh nặng chi phí điều trị cho người bệnh khi bệnh đã chuyển sang giai đoạn nghiêm trọng.

Hiện nay, theo quy định của Luật Bảo hiểm y tế, Quỹ Bảo hiểm y tế chỉ thanh toán cho các trường hợp khám bệnh, chữa bệnh tại các cơ sở y tế, chưa bao gồm danh mục các dịch vụ kỹ thuật khám sàng lọc dự phòng.

Bộ Y tế sẽ nghiên cứu và xem xét việc đưa các dịch vụ kỹ thuật khám sàng lọc dự phòng vào danh mục được Bảo hiểm y tế thanh toán, nhằm góp phần cải thiện hệ thống chăm sóc sức khỏe tại Việt Nam, đặc biệt đối với các nhóm đối tượng yếu thế như phụ nữ, trẻ em và người cao tuổi. Việc người tham gia Bảo hiểm y tế được khám sàng lọc và phát hiện sớm bệnh tật sẽ nâng cao hiệu quả điều trị, giảm nguy cơ xảy ra các biến chứng nghiêm trọng, cải thiện chất lượng cuộc sống và tiết kiệm chi phí, thông qua việc giảm thiểu các trường hợp phải điều trị các bệnh lý phức tạp với chi phí cao hơn. Bộ Y tế sẽ tiếp thu ý kiến và đưa nội dung này vào quá trình xem xét sửa đổi toàn diện Luật Bảo hiểm y tế với mục tiêu mở rộng quyền lợi của người tham gia bảo hiểm và nâng cao chất lượng hệ thống y tế của Việt Nam. Việc xem xét xây dựng danh mục các dịch vụ khám sàng lọc dự phòng được bảo hiểm thanh toán cần bảo đảm lựa chọn các dịch vụ hiệu quả về chi phí, khả thi và phù hợp với khả năng cân đối thu, chi của Quỹ Bảo hiểm y tế. Vì vậy, Bộ Y tế cũng đề xuất nghiên cứu mở rộng quyền lợi của người tham gia bảo hiểm y tế về khám sàng lọc dự phòng sẽ tiến hành song song với nghiên cứu, xem xét để tăng mức đóng bảo hiểm y tế hoặc huy động các nguồn hỗ trợ khác để đảm bảo việc chi trả cho các dịch vụ sàng lọc dự phòng này.

Trên đây là nội dung trả lời đối với kiến nghị của cử tri tỉnh Bình Định liên quan đến lĩnh vực Y tế, Bộ Y tế trân trọng kính gửi Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Bình Định để biết, thông tin tới cử tri.

Xin trân trọng cảm ơn./.