tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự
"tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự" được hiểu như sau:
Tình tiết ảnh hưởng đến mức độ trách nhiệm hình sự của trường hợp phạm tội cụ thể theo hướng làm giảm xuống so với trường hợp bình thường.Khi quyết định hình phạt, tòa án phải cân nhắc mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội cũng như nhân thân người phạm tội. Để định hướng cho tòa án khi đánh giá mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội cũng như nhân thân người phạm tội luật hình sự quy định các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự (cũng như các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự).Trong Bộ luật hình sự năm 1999, các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự bao gồm các tình tiết được quy định cụ thể tại khoản 1 Điều 46 và các tình tiết do tòa án tự xác định khi xét xử theo sự cho phép của khoản 2 Điều 46. Các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự có thể là: 1) Tình tiết làm giảm mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội như tình tiết chưa gây thiệt hại, tình tiết phạm tội trong trường hợp vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng...; 2) Tình tiết phản ánh khả năng giáo dục, cải tạo theo hướng giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho người phạm tội như tình tiết người phạm tội tự thú, tình tiết người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại, khắc phục hậu quả...; 3) Tình tiết phản ánh hoàn cảnh đặc biệt của người phạm tội theo hướng giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cho người phạm tội như tình tiết người phạm tội là người già, tình tiết người phạm tội là phụ nữ có thai...Các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự được cân nhắc để giảm nhẹ trách nhiệm hình sự nhưng chỉ trong phạm vi khung hình phạt quy định. Tuy nhiên, trong trường hợp có nhiều tình tiết giảm nhẹ, trách nhiệm hình sự vẫn có thể được giảm xuống dưới mức thấp nhất của khung hình phạt đó hoặc chuyển sang hình phạt khác thuộc loại nhẹ hơn.Khi áp dụng tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự cần chú ý đến tình tiết đã sử dụng để định tội giảm nhẹ hoặc định khung hình phạt giảm nhẹ thì không được sử dụng tiếp là tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự.Theo pháp luật hiện hành của Việt Nam, các tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự được quy định tại Điều 51 Bộ luật hình sự năm 2015 do Quốc hội khóa 13 ban hành ngày 27 tháng 11 năm 2015.